کپسول آتشنشانی نوعی دستگاه امنیتی و محافظتی برای مهارکردن آتش سوزیهای کوچک می باشد. انواع کپسول آتش نشانی با توجه به نوع ترکیبات موجود است، مانند: آب، پودر و گاز، گاز دیاکسید کربن و بیورسال.
کپسولهای آتشنشانی از استوانه های فلزی ساخته شدهاند که داخل آنها با گاز co2 (دی اکسید کربن) پر شده است. کپسولهای آتشنشانی را در اندازه و با گازهای مختلف تولید می کنند و به بازار عرضه می کنند. شما می توانید متناسب با فضای مورد نظر و مواد قابل اشتعال موجود، ترکیب مناسب را انتخاب کنید.
کپسول فوم و گاز
از کپسول آتش نشانی با ترکیب فوم برای اطفاء حریق، چوب، پارچه و مواد خشک استفاده می شود. این کپسول از مایعی تشکیل شده که باعث جلوگیری از اشتعال آتش می شود . در واقع این مایع فوم مانند یا کف همانند پتو مانع از رسیدن اکسیژن به سطح آتش می شود و به این شکل آتش را مهار میکند و موجب اطفاء حریق می گردد.
همانطور که گفتیم تفاوت کپسولهای آتشنشانی در نوع عملکرد و مواد تشکیل دهنده آنهاست. عملکرد کپسول فوم وگاز در مورد میزان پرتاب مواد خاموش کننده به اندازهی حدودا ۵ متر است.
کف تولید شده در این کپسولهای آتشنشانی از ترکیبات مواد شیمیایی و همچنین مواد پروتئینی مانند (تخمیر آلایشهای دامی غیر خوراکی و پشم ….) تشکیل شده است.
کپسول های آتشنشانی از نوع فوم از حبابهای ریز و فشرده تشکیل شدهاند. نکته جالب توجه که باید در مورد این نوع کپسول ها توجه داشته باشید این است که، در آتشهای الکتریکی و برقی و موادخوراکی نباید از این نوع کپسول ها استفاده شود.
تفاوت کپسولهای آتشنشانی به ترکیبات آن و نوع کاربرد آن در موقعیتهای مختلف مربوط میشود که همین موضوع در نحوه شارژ کپسول آتش نشانی نیز صدق می کند.
کپسول فوم به چند دسته تقسیم می شوند:
⦁ خاموش کننده فوم با قابلیت گسترش کم
⦁ قابلیت گسترش متوسط
⦁ قابلیت گسترش زیاد
⦁ قابلیت خیلی قوی در برابر الکل
خاموشکنندههای فوم به دو صورت ساخته میشود
نوع مکانیکی
نوع شیمیایی
نوع مکانیکی از آب و کف و گاز و کف می باشد. کپسول آتش نشانی گاز قدرت بیشتری دارد و مناسب برای آتش سوزی های الکتریکی و همچنین مواد اشتعال زا مانند نفت و بنزین می باشد.
کپسول آتش نشانی پودر و گاز
این کپسول در آتش سوزیهای الکتریکی، نفت و بنزین و همچنین گازهای اشتعالزا کاربرد دارد.این نوع کپسول را نمی توانید در آشپزخانه نگه داری کنید. کپسول آتشنشانی پودر مناسب برای مکانهای بسته نمیباشد و در صورت استفاده کردن، حتما میبایست در و پنجره باز شود چون باعث آسیب رساندن به دستگاه تنفسی و بینایی میشود.
برای رسوب نکردن مواد به انتهای کپسول هر ماه کپسول را تکان دهید تا مواد داخل آن جابهجا شود. این نوع کپسول آتشنشانی مناسب برای مهار آتش سوزی فلزات می باشد و به دلیل خارج شدن پودر سفید رنگ ممکن است باعث خرابی لوازم شود.
کپسول آتش نشانی co2
کپسولهای آتش نشانی co2 به دلیل اینکه الکتریسیته ندارد مناسب برای آتشهای الکتریکی و برقی( به طور مثال اتاق سرور )می باشد و برای محیطهای بسته مورد استفاده قرار میگیرد. یکی دیگر از ویژگیهای این کپسول سنگین بودن وزن آن، غیرقابل اشتعال، بدون بو، خنثی و غیرسمی بودن آن است. کپسولهای co2 به هبچ عنوان نباید در آشپزخانه، برای فلزات و مواد خشکی از قبیل کاغذ، چوب…. استفاده شود.
کپسول آتش نشانی بیوورسال
تفاوت کپسولهای آتشنشانی بیوورسال با انواع دیگر این است که برای آتش سوزیها و مواد قابل اشتعال نظیر کاغذ ، پارچه، پلاستیک، چوب، روغن ها، گازوئیل و تینر کاربرد دارد. از آنجایی که ترکیبات این کپسول هیچ ضرری برای جانداران و محیط زیست ندارد بسیارمورد توجه دوستداران محیط زیست قرار گرفته است. کپسول بیوورسال مناسب برای خاموش کردن آتش سوزیهای حجیم و گسترده میباشد.
شرکت عرضهکننده سد حریق ناجی دارای انواع مختلفی از کپسول های آتشنشانی میباشد. این کپسولها در انواع مختلفی تهیه و تولید میشوند. انواع کپسولهای آتشنشانی در تمامی وزنها وجود دارند. کپسولهای آتشنشانی را از فروشگاههای حضوری و یا فروشگاههای اینترنتی معتبر خریداری کنید.
⚙️ ۱. تفاوت در ترکیب خاموش کننده
اصلی ترین تفاوت میان کپسولها، نوع مادهای است که درون آنها بهعنوان عامل اطفا وجود دارد.
این ترکیب مشخص میکند که کپسول برای چه نوع آتشی مناسب است.
| نوع کپسول | ترکیب خاموشکننده | ویژگی عملکرد |
|---|---|---|
| فوم و گاز (Foam) | محلول کف + گاز فشرده | ایجاد لایه محافظ روی مایع و قطع اکسیژن |
| پودر و گاز (Dry Powder) | پودر شیمیایی + نیتروژن | قطع زنجیره واکنش شیمیایی آتش |
| CO₂ (دیاکسید کربن) | گاز CO₂ خالص | خفهکردن آتش با کاهش اکسیژن |
| بیوورسال (Bioverusal) | ترکیبات آلی و تجزیهپذیر | خنثیسازی سریع با حداقل آسیب محیطی |
🔹 در نتیجه، فوم خاصیت خنک کنندگی دارد، پودر واکنش آتش را میشکند، CO₂ اکسیژن را از بین می برد و بیوورسال با واکنش شیمیایی ملایم و غیرسمی آتش را مهار می کند.
⚡ ۲. تفاوت در نوع آتش و محیط استفاده
عامل مهم بعدی، نوع مادهی سوختنی است.
مثلاً آتشی که از برق شروع میشود با آتشی که از روغن یا کاغذ ایجاد شده، زمین تا آسمان فرق دارد.
هر کپسول فقط برای چند کلاس خاص از آتش مناسب است.
| نوع آتش | فوم | پودر | CO₂ | بیوورسال |
|---|---|---|---|---|
| چوب، پارچه، کاغذ (کلاس A) | ✅ | ✅ | ❌ | ✅ |
| مایعات قابل اشتعال (کلاس B) | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| وسایل برقی (کلاس C) | ❌ | ✅ | ✅ | ✅ |
| فلزات (کلاس D) | ❌ | ✅ (نوع مخصوص) | ❌ | ❌ |
| روغن و چربی آشپزخانه (کلاس K) | ❌ | ❌ | ❌ | ✅ |
🔹 نتیجه:
اگر آتش ناشی از برق باشد، پودر یا CO₂ بهترین انتخاب هستند.
برای محیط های اداری یا خانگی، فوم یا بیوورسال کاربردی ترند.
🧪 ۳. تفاوت در اثر جانبی پس از اطفا
یکی از تفاوت های مهمی که اغلب نادیده گرفته می شود، اثرات پس از خاموش کردن آتش است.
پودر و گاز: بعد از اطفا مقدار زیادی پودر روی سطوح باقی میگذارد و میتواند باعث خرابی تجهیزات برقی یا فلزی شود.
فوم: باقیمانده کف روی زمین باقی میماند و نیاز به شستوشو دارد.
CO₂: کاملاً تمیز و بدون اثر جانبی است، ولی در محیط بسته ممکن است اکسیژن را بیش از حد کاهش دهد.
بیوورسال: بدون بو، بدون پسماند و کاملاً ایمن برای محیط زیست.
🔹 اگر محیط شما حساس است (مثل اتاق سرور، آزمایشگاه یا فضای بیمارستانی)، CO₂ یا بیوورسال بهترین انتخاب هستند.
👈 بیشتر بخوانید : اشتباهات رایج هنگام آتش سوزی
🔋 ۴. تفاوت در قدرت، برد و زمان تخلیه
کپسول ها از نظر عملکرد فیزیکی نیز با هم متفاوت اند:
| نوع کپسول | برد پاشش تقریبی | مدت تخلیه | قدرت خنککنندگی |
|---|---|---|---|
| فوم | ۴ تا ۶ متر | ۳۰ ثانیه | زیاد |
| پودر | ۵ تا ۷ متر | ۱۵ تا ۲۰ ثانیه | متوسط |
| CO₂ | ۲ تا ۴ متر | ۸ تا ۱۰ ثانیه | زیاد (به دلیل دمای پایین گاز) |
| بیوورسال | ۴ تا ۶ متر | ۲۰ ثانیه | متوسط ولی پایدار |
🔹 یعنی در فضاهای بزرگ یا حریق های سریع، پودر گزینه بهتری است.
اما در فضاهای بسته و کنترل شده، co₂ عملکرد مؤثرتری دارد.
💰 ۵. تفاوت در هزینه و نگهداری
فوم و پودر: شارژ سالانه نیاز دارند و باید ماهیانه تکان داده شوند تا مواد ته نشین نشوند.
CO₂: دوام بالا و شارژ دیرتر دارد اما سنگینتر و گرانتر است.
بیوورسال: ماندگاری زیاد و هزینه شارژ کمتر به خاطر ترکیب طبیعیتر دارد.
🔹 اگر دنبال هزینه پایین تر هستید، پودر انتخاب اقتصادی است.
ولی برای دوام و کارایی بالاتر، co2 و بیوورسال ارزش بیشتری دارند.
♻️ ۶. تفاوت در ایمنی و اثر محیطی
یکی از مهم ترین تفاوت ها در سال های اخیر، تأثیر زیست محیطی مواد خاموش کننده است.
فوم های قدیمی حاوی مواد PFAS بودند که برای طبیعت مضر بودند، اما در نسخه های جدید (مثل بیوورسال) این ترکیبات حذف شدهاند.
بیوورسال و co₂ بهعنوان گزینههای سبز شناخته میشوند؛
در حالی که پودرها اگر در محیط بسته استفاده شوند، ذرات معلق می توانند برای سیستم تنفسی خطرناک باشند.
نتیجه نهایی میان تفاوت انواع کپسول آتش نشانی
| ویژگی / نوع | فوم | پودر | CO₂ | بیوورسال |
|---|---|---|---|---|
| قدرت اطفا | متوسط | زیاد | زیاد | زیاد |
| پاکیزگی بعد از اطفا | متوسط | ضعیف | عالی | عالی |
| ایمنی محیطی | خوب | متوسط | خوب | عالی |
| مناسب برای برق | ❌ | ✅ | ✅ | ✅ |
| مناسب برای آشپزخانه | ❌ | ❌ | ❌ | ✅ |
| هزینه نگهداری | متوسط | پایین | بالا | متوسط |




