معمولا سیستم‌های اطفاء حریق مهم‌ترین و بیشترین نقش را جهت حفاظت از اموال و اشخاص در مقابل آتش ایفا می‌کنند. زمان آتش سوزی این سیستم‌ها صدمات را به کمترین میزان کاهش می‌دهند. به همین خاطر قرار دادن این سیستم‌ها در بناها و مکان‌هایی که امکان حریق و اشتعال شدن زیاد است، ضروری است و اهمیت ویژه‌ای دارد. از این طریق می‌توان خطرات و آسیب‌های مالی و جانی را کاهش و یا از آنها پیشگیری کرد. چرا که مهار آتش در لحظه‌های اولیه آتش سوزی، مانع پیشرفت و سرایت آن می‌شود. دو نوع سیستم اطفاء حریق دستی ( کپسول آتش نشانی ) و سیستم اطفا حریق اتوماتیک جزء تجهیزات سیستم‌های مهار آتش هستند.
- سیستم اطفاء حریق دستی: این مدل سیستم‌ها از پر استفاده‌ترین سیستم از لحاظ آسانی کاربرد و تعرفه‌های اجرایی می‌باشند و در انواع و سایز‌های گوناگونی جهت مقابله با آتش در مرحله‌های ابتدایی ساخته شدهاند. امکاناتی که در سیستم‌های اطفاء حریق دستی قرار گرفته اند، جهت به کارگیری و استفاده به عوامل انسانی نیاز دارند. در اینجا اهمیت شارژ کپسول آتش نشانی مشخص می شود.
- سیستم اطفاء حریق اتوماتیک: سیستم‌های اطفاء حریق و هشدار دهنده از امکانات ضروری و حیاتی برای هر ساختمان و مرکزی است. سیستم‌های مدل اتوماتیک براساس سیستمی که دارند، در محیط‌های مختلف و حساس به کار گرفته می شوند. در حقیقت این سیستم‌ها علاوه بر شناسایی و هشدار دادن آتش سوزی با توجه به بعضی فعالیت‌ها آتش را به شکل خودکار و بدون کمک گرفتن از نیروی انسانی مهار می‌کنند.
درباره نحوه شارژ کپسول آتش نشانی بیشتر بدانید
انواع سیستم اطفاء حریق دستی
انواع سیستم های اطفاء حریق دستی بصورت زیر هستند:
۱-کپسول آتش نشانی
کپسول‌ها محفظه‌های فولادی با قابلیت حمل و جا به جایی هستند که داخل آنها را مواد مهار کننده آتش پر کرده است. زمانی که نیاز به استفاده از آن باشد، با فشار دادن اهرم مخصوص مواد آن به بیرون ریخته می‌شود. معمولا از موادی چون گاز در اکسید کربن، فوم، آب و... جهت مهار آتش استفاده می‌کنند.
در صورتی که قصد خرید کپسول آتش نشانی را دارید بر روی لینک کلیک نمایید
۲- خاموش کننده‌های پودر گاز یا کپسول‌های پودری
این مدل کپسول‌ها زمانی که حجم آتش سوزی گسترده باشد استفاده می‌شوند. دارای دو نوع کپسول‌های شیمیایی خشک و شیمیایی تر هستند. از مدل شیمیایی خشک جهت اطفاء حریق فلزها و مدل شیمیایی تر برای غیر فلزات کمک می‌گیرند. کپسول‌های پودری علاوه بر بناهای مسکونی در کارخانجات و کارگاه‌ها قابلیت استفاده دارند، زیرا هم به عنوان خاموش کننده‌های آب و هم مواد قابل اشتعال، گازها و امکانات برقی و الکتریکی می توان از آنها بهره گرفت.
۳-خاموش کننده‌های گازC02
این نوع از کپسول‌ها جهت مهار مایعات هستند و برای مهار آتش گرفتگی مخصوصا در روغن‌ها و همینطور وسایل الکتریکی به کار گرفته می‌شوند. در این شیوه؛ خاموش کردن آتش به شکل خفگی با گاز CO2 صورت می گیرد، به این خاطر علت اندازه‌گیری مقدار ممکن آتش و همینطور دی اکسید کربن لازم، ضروری است. نکاتی که هنگام محاسبه در نظر گرفته می‌شوند شامل، مشخص نمودن اندازه محل، تعداد خاموش کننده‌ها، میزان آتش سوزی، پیشرفت، سرعت و… هستند.
۴-خاموش کننده های فوم
این نوع کپسول‌ها جهت مهار آتش مایعاتی که قابلیت اشتعال دارد استفاده می‌شوند؛ از وصول اکسیژن به مایع که آتش گرفته، پیشگیری کرده و آن را خاموش می‌کنند. نکته‌ای که باید زمان استفاده به آن توجه کرد این می‌باشد که فوم باید بر روی مایع آتش گرفته به درستی و کاملاً منتشر شود تا از آتش گرفتن آن جلوگیری شود.
انواع سیستم اطفاء حریق اتوماتیک
سیستم اطفا حریق اتوماتیک شامل موارد زیر می‌باشد:
سیستم مه آب
سیستم مه آب جزء سامانه‌های مدرن و پیشرفته مهار آتش از نوع اتوماتیک است که در آنها از آب برای اطفاء حریق استفاده می‌کنند. همانگونه که از اسم آن مشخص است این دستگاه با پاشیدن قطره‌هایی شبیه مه باعث مهار آتش می‌شود. همچنین مثل سیستم‌های آبی باعث سرد شدن و مثل سیستم‌های گازی از وصول اکسیژن به حریق جلوگیری می‌کند.
سیستم اطفاء حریق گاز هالون
در این مدل سیستم از مواد گوناگونی مثل کلر، هیدروفلوئر و ید استفاده می‌کند. جهت اضافه شدن ویژگی مهار کنندگی و قدرت استفاده در خاموش کردن آتش این عناصر دچار دگرگونی کمی شده و پس از آن جهت به کارگیری در سامانه‌های اطفاء حریق هالوژن آماده می‌شوند. از بهترین ویژگی‌های این سیستم، وزن زیاد عناصر تشکیل دهنده آن و همینطور قرار گرفتن زود هنگام آنها روی مواد مشتعل است.
سیستم اطفاء حریق اسپرینکلر
اسپرینکلر یا همان سیستم مهار آتش، یک سامانه اتوماتیک و هوشمند بوده که محل رخ دادن آتش را شناسایی و فقط اسپلینکر همان محل را روشن می‌کند و به سرعت جلوی پیشروی آتش را می‌گیرد. دستگاه‌های آبپاش منازل هنگام حریق، از هدر رفتن هزینه‌ها جلوگیری می‌کنند، چرا که با روشن شدن، آبپاش حدود ۱۵ تا ۲۰ مخزن آب در دقیقه اسپری شده و تا ۹۰ درصد حریق فقط با یک آبپاش مهار م‌شود.
سیستم اطفاء حریق ذرات معلق
سیستم مهار کننده آئروسل متشکل از مواد گازی و ذرات معلق کوچک است. این ذرات تا هنگام خالی شدن به شکل بخار هستند. این سیستم‌ها در مقابل خاموش کردن آتش دسته‌ای از مواد جامد و ذرات گاز را منتشر می کند. این کپسول آتش نشانی را می‌توان به شکل اتوماتیک به‌وسیله شناسایی گرما یا دود، یا به‌شکل دستی استفاده کرد.
مکان‌های مناسب نصب سیستم اطفاء حریق
۱-قرار گرفتن در فاصله ۵/۱ متری از زمین در اطراف ورودی‌ها و خروجی‌های مکان‌ها
۲- عدم وجود لوازم مزاحم در اطراف آنها و کوتاه بودن مسیرها برای دسترسی
۳-قرار گرفتن در محلی که احتمال آسیب های فیزیکی به آن کم باشد.
۴-سیلندر را در محیط باز و در برابر آفتاب یا برف و باران نصب نکنید.
نکات قابل توجه در استفاده از سیستم اطفاء حریق
۱-پیش از استفاده حتما آموزش‌های لازم را دیده باشید.
۲-استفاده از کپسول‌های با اندازه مناسب
۳- استفاده از بر‌چسب‌هایی که حاوی اطلاعاتی چون: شارژ، سرویس، تاریخ بازرسی و… است روی دستگاه.
۴- قرار گرفتن در وسط آتش و محل خروج، تا در زمان گسترش آتش بتوانید از آنجا خارج شوید.
به طور کلی اطفاء حریق اقداماتی جهت مهار حریق است. هدف مهم این کار در مرحله نخست محافظت از جان مردم و بعد کاهش میزان آسیب و پیشگیری از توسعه است. معمولا می‌توان از راه‌های مختلفی چون خفه کردن، مهار کردن، سرد کردن و از بین بردن مواد مشتعل ومدیریت جهت بهتر شدن وضعیت و اطفاء آتش استفاده نمود.
