آتش نشانی یکی از شغل‌هایی است که در آن از وسایل زیادی استفاده می‌شود. می‌توان گفت میزان نیاز این حرفه به تجهیزات و نیروی کار انسانی در یک سطح قرار دارد. لازم نیست که حتماً یک آتش نشان باشید تا تجهیزات آتش نشانی را بشناسید؛ شناختن و چگونگی استفاده از این لوازم باعث می‌شود که بتوانید در مواقع ضروری و وقتی که کسی نیست که به شما کمک کند، از آن‌ها بهره ببرید. این تجهیزات به چند دسته تقسیم می‌شوند که لزوم یادگیری تجهیزاتی که از ایجاد آتش جلوگیری می‌کنند، اهمیت زیادی دارد.
با این حال باز هم ممکن است برای بسیاری از افراد حادثه آتش سوزی به وجود بیاید. در این صورت لازم است با دانستن چگونگی استفاده از این وسایل از شکل گیری مشکلات دیگر جلوگیری کنید. همیشه گفته می‌شود که حادثه خبر نمی‌کند؛ پس بهتر است که پیش از به وجود آمدن آن آمادگی لازم را داشته باشید.
انواع تجهیزات آتش نشانی
تجهیزات آتش نشانی، تمامی وسایلی که برای جلوگیری از ایجاد یا پیشرفت حریق استفاده می‌شوند را شامل می‌شود. معمولاً از این وسایل در خانه و محیط کار استفاده می‌شود که نوع این وسیله‌ها بسته به آن مکان یا جایی که قرار است از آن‌ها بهره ببرید متغیر است. دلیل اصلی به کار بردن این تجهیزات در این مکان‌ها این است که از میزان خسارات و خرابی‌هایی که ممکن است با ایجاد حریق به وجود بیایند، کاسته شود. ممکن است زمانی در محلی قرار بگیرید که عزیزترین فرد زندگی‌تان در حال دست و پنجه نرم کردن با آتش باشد. اگر نتوانید هیچ کاری برای او انجام دهید، مسلماً نمی‌توانید خودتان را ببخشید.
توصیه ما به شما این است که با انواع وسایل آتش نشانی آشنا شوید تا در این موقعیت استرس زا بتوانید خود را کنترل کرده و از آن‌ها به خوبی بهره ببرید. می‌توان از تجهیزات اطفا حریق، اعلام حریق، تجهیزات فنی ایمنی، وسایل پیشگیری از حریق و تجهیزات حفاظت فردی به عنوان مهم‌ترین تجهیزات آتش نشانی نام برد.
اعلام حریق
سیستم اعلام حریق وسیله‌ای است که وجود حریق را به افراد، اعلام می‌کند و معمولاً از آن در خانه‌های تازه ساخت استفاده بیشتری می‌شود. هر فردی می‌تواند آن را در محل کار یا منزل خود نصب کند تا میزان ایمنی آن مکان را بالا ببرد. شاید برخی از افراد بپرسند که این سیستم چگونه کار می‌کند و ارتباط آن با جلوگیری از آتش سوزی چیست؟! برای پاسخ به این سؤال باید گفت زمانی که شما از این سیستم برای ایمنی مکانی که در آن قرار دارید استفاده می‌کنید، در واقع این وسیله نسبت به نور، دود، حرارت و گرما عکس‌العمل نشان می‌دهد و شروع به زدن آژیر می‌کند.
به این وسیله دتکتور هم گفته می‌شود که انواع مختلفی دارد. دلیل اصلی آژیر کشیدن ابزار اعلام حریق این است که به افراد حاضر در آن مکان اعلام کند که این بخش در حال آتش سوزی است که یا آنجا را ترک کنید یا اینکه به اطفا حریق بپردازید. یکی از مهم‌ترین تجهیزات آتش نشانی همین وسیله است که با سنسورهایی که دارد، معمولاً به نزدیک‌ترین مراکز آتش نشانی هم متصل می‌شود.
اطفا حریق
سیستم اطفا حریق دارای انواع مختلفی است که مهم‌ترین آن، سیستمی است که در اغلب مکان‌ها وجود دارد و اگر تشخیص دهد میزان آتش تا حدی است که پیش از رسیدن آتش نشان‌ها کل آن مکان خراب می‌شود، فعال شده و با پاشیدن آب، آتش را خاموش می‌کند. نام این وسیله مهم، اسپرینکلر است. در واقع به هر وسیله‌ای که وظیفه خاموش کردن آتش را بر عهده داشته باشید، سیستم اطفا حریق گفته می‌شود. وسایلی که برای اطفا حریق در اختیار آتش نشان‌ها قرار دارد، در سطح وسیع‌تری است. یکی از تجهیزاتی که اکثر افراد با آن آشنایی دارند کپسول آتش نشانی است.
این کپسول هم خود به تنهایی انواع گوناگونی دارد که زمان استفاده از آن‌ها بسته به نوع آتش متفاوت است. در ادامه برخی از این تجهیزات آتش نشانی که برای اطفا حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد را نام می‌بریم.
- آیروسل دستی
- نازل آتش نشانی
- توپ اطفا حریق
- جعبه آتش نشانی
- جعبه کمک‌های اولیه
- تجهیزاتی که کف درست می‌کنند.
- پتو نسوز
- قرقره هوزریل
- شیلنگ آتش نشانی
تجهیزات فنی ایمنی
در این بخش قصد داریم بگوییم که تجهیزات فنی ایمنی در آتش نشانی چیست. این تجهیزات، تمامی زیر ساخت‌ها و تصمیم‌گیری‌هایی را شامل می‌شود که در جهت پیشگیری از بیشتر شدن آتش صورت می‌گیرند. قطعاً هر فردی می‌داند که بزرگ‌ترین تهدید در زمان آتش سوزی این است که به افراد یا وسایلی که در آن مکان وجود دارد، آسیب برسد. زمانی که این آتش سوزی بیش از حد شود، باید با استفاده از تجهیزات آتش نشانی فنی، جلو آن را بگیرید؛ وگرنه می‌بینید که همه جا را سوزانده و به آتش می‌کشد.
در ادامه برخی از این تجهیزات که به صورت فنی هستند و برای ایمنی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند را نام می‌بریم.
- چراغ اضطراری
- فن فشار مثبت
- کلید محافظ جان
- تابلو دستورالعمل
- کفپوش عایق در برابر آتش
- دیزل ژنراتور
- شیر حساس به زلزله
تجهیزات پیشگیری از حریق
می‌توان از درب ضد حریق، سازه‌های مقاوم در برابر آتش، مواد ضد حریق حوزه بندی و پوشش ضد حریق و آتش به عنوان تجهیزات پیشگیری از حریق نام برد. اهمیت این جمله که پیشگیری بهتر از درمان است، بر هیچ کس پوشیده نیست. زمانی که شما حتی یک خسارت جزئی و کوچک ببینید هم برایتان بسیار گران تمام می‌شود؛ در صورتی که بدانید می‌توانستید از شکل گرفتن آن جلوگیری کنید و این کار را انجام ندادید. حال فرض کنید در محل زندگی یا کارتان یک آتش سوزی بزرگی رخ دهد. شاید بتوان گفت بخش زیادی از عواقب آن جبران ناپذیر است.
نه تنها پس از این مشکل باید، هزینه زیادی را برای درست کردن اوضاع متقبل شوید، بلکه ممکن است این آتش سوزی از نظر روحی و روانی هم برایتان دردسر آفرین شود. زمانی که پیش از ساخت محیط کاری یا منزل خود به این مشکلات هم فکر کنید، می‌توانید به راحتی از تجهیزات آتش نشانی پیشگیری از حریق استفاده کرده و از جان خود محافظت کنید. قطعاً هیچ فردی نمی‌خواهد که برایش این اتفاق رخ دهد، اما اگر روزی هم در این مکان‌ها قرار داشت و آتش سوزی رخ داد، می‌داند که از برخی جهت‌ها از بدن خود در برابر سوختگی مراقبت کرده است.
پر کاربردترین تجهیزات آتش نشانی
می‌توان از تجهیزات اعلام و اطفا حریق به عنوان پر کاربردترین وسایلی نام برد که در آتش نشانی و همچنین برای جلوگیری از خطر آفرینی آتش استفاده می‌شوند. برای اینکه بتوانید هر کدام از وسایل اعلام و اطفا حریق را به درستی به کار ببرید، لازم است که ابتدا آن‌ها را شناخته و سپس در مورد چگونگی ساختارشان تحقیقاتی را انجام دهید. ما در این بخش قصد داریم که چند مورد از تجهیزات آتش نشانی که به عنوان اعلام حریق و همچنین اطفا حریق به کار می‌روند را نام برده و در موردشان توضیح دهیم.
-
اعلام حریق
در بخش قبل به صورت کامل در مورد سیستم و چگونگی کارکرد اعلام حریق توضیح دادیم. باید بدانید که این وسیله در انواع مختلف قابل استفاده است. برای مثال نوعی دتکتور وجود دارد که سنسور آن تنها با وجود گازهای سمی در هوا فعال می‌شود، یا اینکه نوعی دیگر هم در بازار یافت می‌شود که فقط به حرارت حساس بوده و در این صورت است که شروع به زدن آلارم می‌کند.
-
اطفا حریق
سیستم اطفا حریق به دو دسته اتوماتیک و دستی تقسیم می‌شود. در بخش قبل برخی از این وسایل را نام بردیم که می‌توان از پتو نسوز به عنوان اطفا حریق دستی و اسپرینکلر به عنوان تجهیزات آتش نشانی اتوماتیک در اطفا حریق نام برد.
لزوم تهیه کردن تجهیزات آتش نشانی
فردی که قصد دارد کار آتش نشانی را انجام دهد، باید در زمان نجات جان دیگران، جان خود را هم حفظ کند. این شغل در بین یکی از پر خطرترین شغل‌های جهان قرار دارد که فرد باید در میان آتشی که در هر ثانیه زبانه می‌کشد، وظیفه خود را به درستی انجام دهد. در کل، تجهیزات آتش نشانی به دو دسته: تجهیزات ایمنی فرد و ابزاری که برای انجام عملیات استفاده می‌شوند، تقسیم می‌گردد که در بخش‌های قبلی برخی از وسایلی که برای انجام عملیات اطفا حریق استفاده می‌شوند را ذکر کردیم. در ادامه برخی از تجهیزاتی که برای ایمنی افراد در حین کار سودمند هستند را نام می‌بریم.
- شلوار و ژاکت ضد حریق
- کلاه آتش نشانی
- محافظ گوش و چشم
- تجهیزات کار در ارتفاع بالا
- دستگاه تنفس مستقل
- دستکش ضخیم
- چکمه
- لباس با دید بالا در شب
